niedziela, 25 lutego 2018

Po co nam logarytmy?

Uczniowie często zadają pytanie: do czego będzie mi to potrzebne??? - zwłaszcza, jeśli chodzi o logarytmy. Podam tu przynajmniej kilka praktycznych zastosowań: 

  
1. Kiedyś używano logarytmów do mnożenia dużych liczb. Wszystko opierało się o fakt, że logarytm z iloczynu to suma logarytmów, czyli zamieniamy iloczyn na prostsze do przeprowadzenia dodawanie. Jeśli uczony chciał pomnożyć dwie liczby, znajdował w tablicach ich logarytmy, dodawał je, a później znowu dzięki tablicom zamieniał wynik z logarytmu na wartość.  
Tablice logarytmiczne były podstawową pomocą do obliczeń naukowych, geodezyjnych, astronomicznych i inżynierskich. Dzisiaj, z powodu wyparcia ich przez kalkulatory i komputery, wyszły one właściwie z użytku podobnie jak suwak logarytmiczny. 

2. Poziom natężenia dźwięku jest logarytmiczną funkcją natężenia dźwięku. 
Skala natężenia dźwięku korzysta z Belli, czyli jednostki logarytmicznej. Dokładny wzór to 
  
  
3. W chemii stosuje się logarytmy przy okazji liczenia pH roztworu wodnego związku chemicznego, czyli stężenia jonów wodorowych w roztworze: 


  
Logarytm - to po prostu wykładnik potęgi, do której podniesiono liczbę 10. Dziesięciokrotna zmiana wartości zmiennej powoduje zmianę wartości jej logarytmu - o jeden... (stukrotna - o dwa; tysiąckrotna - o trzy, itd.) 
  
No, to zadanie. Są dwa roztwory:  I pH = 2 oraz      II pH = 12.           
W którym stężenie kwasu jest większe, i ile razy?           [no, szybciutko: 10 razy (12-2),  czy 6 razy (12:2) ?] 
Policzmy...          pH = - log [H+]                [H+] = 10-pH  
[H+]I = 10-2           [H+]II = 10-12          
[H+]I / [H+]II = 10 000 000 000 razy... 
  
4. Logarytm jest funkcją odwrotną do funkcji wykładniczej. Dlatego przydaje się wszędzie tam, gdzie rozwiązuje się równanie wykładnicze – np. do przewidzenia liczby rat kredytu albo czasu, kiedy rozpad promieniotwórczy doprowadzi do danego stężenia pierwiastka, itp.

Tu przykładowe nie do końca rozwiązane zadanie dotyczące rozmnażania się bakterii - może spróbujecie policzyć?
Na bazie takich i podobnych obliczeń (w dużym skrócie) planuje się dawkowanie antybiotyków! - obliczając  po jakim czasie ilość bakterii będzie znikoma i organizm sobie z nimi poradzi sam.


5. Skala Richtera w sejsmologii (tu pokażę przykładowe zadanie - maturalne z maja 2016 roku): 


 Tutaj rozwiązanie tego zadania a tu jeszcze inne ciekawe zadania praktyczne z zastosowaniem logarytmów, polecam! 

 Źródła: Wikipedia, matematyka.pisz.pl, Logarytmy, suwak i inne maszyny do liczenia 

1 komentarz:

  1. Świetny tekst - skorzystałam i bardzo dziękuję,bo nie jestem matematykiem,ale tłumaczem dla uczniów - nie dlaczego, ale po co uczę się matematyki. Będę polecać Waszą Szkołę. Życzę sukcesów Uczniom i ich Nauczycielom.

    OdpowiedzUsuń